Wie door Beernem rijdt, fietst of wandelt, komt ze (gelukkig nog) veelvuldig tegen: de kruisen en kapellen die ‘als monumenten van vroomheid’ zijn opgenomen in ons landschap. Verspreid over Groot-Beernem staan er in de bermen, aan het begin van een dreef of oprit, langs een bosrand of soms midden in het weiland.
Kapellen en kruisen behoren tot ons erfgoed en tot onze religieuze volkscultuur: dat klein historisch erfgoed getuigt van een rijke religieuze traditie, die hier en daar nog in ere wordt gehouden.
Jawel, in de meimaand -dé Mariamaand- zien we ook hier in Beernem dat er aan enkele Mariakapelletjes nog mensen samen hun rozenkrans bidden. Vroeger werden deze bijeenkomsten veel drukker bezocht. Bovendien had elk gehucht zijn (Maria-)kapel waar rozenkransbijeenkomsten werden georganiseerd. In de afgelopen meimaand (2019) werd (volgens de info in Kerk & Leven) nog op 5 plaatsen gebeden in de Mariamaand (aan Halfzotmolen, kapel Blommeke, aan de OLV van Banneux in de K. Cardijnlaan, op het hof van Vanhulle-Verfaillie in de Aardappelstraat en voor Oedelem aan het Mariabeeld in Zuiddamme.
Hieronder een foto van een bijeenkomst in het Blommeke en aan de K. Cardijnstraat in mei 2019.
Jammer genoeg moeten we vaststellen dat heel wat kapelletjes en kruisen in een mindere of soms slechte staat zijn. We willen ons met het gemeentebestuur inzetten om dit bijzondere religieuze erfgoed te behouden. In het bestuursakkoord 2019-2024 staat hierover het volgende geschreven:
"We willen ook extra inzetten op ruraal erfgoed (bv. kapelletjes, trage wegen, houtig erfgoed…), vermits dit beeldbepalend is voor onze plattelandsgemeente. Deze zorg (voor onroerend erfgoed) willen we duurzaam verankeren via de masterplannen die we per woonkern opmaken en via het realiseren van concrete projecten."
" Wij willen de inspanningen verhogen om belangrijk onroerend en materieel erfgoed op duurzame wijze door te geven aan de komende generaties, te beginnen met ons eigen gemeentelijk patrimonium: gebouwen, ruraal, natuurlijk, funerair,…. Daarnaast willen we in samenspraak met private eigenaars, en nooit zonder hun akkoord, een afwegingskader maken voor belangrijk privaat erfgoed (dreef, kapel, boerderij, trage weg, graf, schoolgebouw,…) en trajecten uitwerken om dit duurzaam in stand te houden."
Hoe we dit concreet willen aanpakken, zal de komende maanden bepaald worden. Het schepencollege heeft hiertoe aan de cultuur- en erfgoedraad reeds advies gevraagd over het ontwikkelen van een beleid rond bewaring en onderhoud van dit klein onroerend erfgoed (nl. kapellen en kruisen) in onze gemeente.
Inwoners die hierover ideeën of suggesties hebben: geef die zeker door! We laten ons ook inspireren door kapelletjes&kruisen-projecten die in andere gemeenten gerealiseerd werden zoals peter-meterschap, kapelletjesfietstochten, nieuwe bestemming geven aan een kapel...
Om rond dergelijk onroerend erfgoed aan de slag te gaan, is het uiteraard belangrijk te beschikken over een goede inventaris. We hebben voor de kapellen en kruisen van Groot-Beernem alleszins de meevaller dat we via de licentiaatsverhandeling van Barbara Daveloose, over een zeer degelijke inventaris van dat patrimonium beschikken:
zie DAVELOOSE B., Kapelletjes te Groot-Beernem, Klein historisch erfgoed als uitdrukking van religieuze volkscultuur. Inventaris, 2001, p. 45-49 (onuitgegeven licentiaatsverhandeling).
Dit werk is te vinden in de bibliotheek van Beernem. Het geeft een goede bouwkundige beschrijving, maar ook wie eigenaar is, de geschiedenis ervan edm.
Want ook dat is een uitdaging bij ontwikkelen en uitrollen van een beleid rond de bewaring en het onderhoud van kapellen en kruisen: de gemeente is meestal niet de eigenaar van dit patrimonium.
Comments